بررسی تأثیر سم بوتولینیم در کاهش درد در نورالژی بعد از زونا

مقدمه: شایع‎ترین عارضه‎ی زونا، دردهای عصبی بعد از آن (postherpetic neuralgia یا phn) می‎باشد که طی آن فرد مبتلا هفته‎ها یا حتی سال‎ها بعد از ابتلا به بیماری از درد ناراحت کننده‎ای رنج می برد. از درمان های دارویی مختلفی برای تسکین این درد استفاده شده است اما چون افراد مبتلا اغلب بالاتر از 60 سال سن دارند و به بیماری های متعددی نیز مبتلا هستند، دچار عوارض دارویی می گردند. تزریق زیر جلدی سم بوتولینوم از جمله‎ی درمان های جدیدی است که به تازگی برای کنترل درد این بیماران مطرح شده، عوارض آن نیز کم می‎باشد. از آن جایی که مطالعات در این باره بیشتر به صورت گزارش موردی است، در این مطالعه بر آن شدیم تا اثر تزریق زیر جلدی سم بوتولینوم را بر روی تعدادی از بیماران مبتلا به دردهای عصبی بعد از زونا بررسی کنیم. روش ها: این مطالعه به صورت مداخله ای با نمونه گیری آسان بر روی 15 بیمار مبتلا به نورالژی بعد از زونا انجام شد. بعد از گرفتن رضایت نامه، اطلاعاتی شامل سن، جنس، تعیین محل ضایعه و درماتوم درگیر، تعیین مدت زمان ابتلا و تعیین شدت درد بر اساس vas در فرمی ثبت شد. سپس سم بوتولینوم به صورت زیر جلدی به میزان 15 واحد به ازای هر 10 سانتی متر مربع درگیری تزریق گردید. در روز دوم، هفته ی دوم و هفته ی چهارم پس از تزریق بیماران پی گیری شدند و درد آن ها بر اساس معیار visual analog score (vas) اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون repeated measure anova در نرم افزار 16spss تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: از 15 بیمار بررسی شده، 6 نفر مرد و 9 نفر زن بودند. میانگین سنی آنان 5/4 ± 60 سال و میانگین مدت درگیری 5/6 ماه بود. میانگین vas در روز دوم 4/6، در هفته ی دوم 2/7 و در هفته ی چهارم 6/7 بود. به طور کلی، درد بیماران در هفته ی چهارم بعد از تزریق کاهش نشان داد ولی از نظر آماری این کاهش معنی دار نبود (06/0 = p). نتیجه گیری: به نظر می رسد که تزریق زیر جلدی سم بوتولینوم درد بیماران مبتلا به دردهای عصبی بعد از زونا را کاهش می دهد. اگرچه این کاهش درد در هفته های بعدی تزریق کم می شود ولی باز هم نسبت به قبل از تزریق، درد را برای بیماران قابل تحمل تر می سازد. امکان دارد تکرار تزریق در کنترل درد بیشتر مؤثر باشد.